Życie i Zagłada chełmskich Żydów w 80 rocznicę „likwidacji” getta w Chełmie

W nie­dzie­lę, 6 listo­pa­da, ucznio­wie klas 1Mt, 1P, 1Gb, 4EK, 4KP,4I ZST w Cheł­mie uczest­ni­czy­li  w otwar­ciu eks­po­zy­cji ple­ne­ro­wej na skwe­rze Szmu­la Zygiel­boj­ma, /ul. Mic­kiewicza 6/ pre­zen­tu­ją­cej jed­no z naj­tra­gicz­niej­szych wyda­rzeń mia­sta, jakim była Zagła­da chełm­skiej spo­łecz­no­ści żydow­skiej.

Na eks­po­zy­cję ple­ne­ro­wą zło­ży­ły się: afi­sze, zdję­cia i archi­wa­lia ze zbio­rów: Muzeum Zie­mi Chełm­skiej im. W. Ambroziewi­cza w Cheł­mie, Archi­wum Pań­stwo­we­go w Lubli­nie — Oddział w Cheł­mie, Żydow­skie­go Insty­tu­tu Histo­rycz­ne­go w War­sza­wie, The Yad Vashem Insti­tu­te, Ghet­to Figh­ters House Loha­mei Ha-Geta­’ot, Archi­wum Obra­zu Dzie­dzic­twa Pru­skie­go — Bil­da­gen­tur oraz zbio­rów pry­wat­nych. Na wysta­wie, zaprezento­wano wspo­mnie­nia osób, któ­re prze­ży­ły get­to chełm­skie i zosta­wi­ły świa­dec­two. Mają one ogrom­ną war­tość informacyj­ną oraz są bez­pre­ce­den­so­wym nośni­kiem ludz­kich prze­żyć.

W ramach akcji „Rein­hardt” w maju 1942 r. Niem­cy roz­po­czę­li Zagła­dę chełm­skich Żydów. Był to począ­tek depor­ta­cji lud­no­ści do pobli­skie­go obo­zu zagła­dy w Sobi­bo­rze. W tym a tak­że kolej­nych transpor­tach zgi­nę­ło szcze­gól­nie dużo kobiet z dzieć­mi oraz ponad 1000-oso­bo­wa gru­pa Żydów sło­wac­kich (przy­by­li do Cheł­ma 11 i 12 maja 1942 r.) Najwięk­sza akcja depor­ta­cyj­na nastą­pi­ła jesie­nią i zimą 1942 r. 6 listo­pa­da 1942 r. komen­dant poli­cji i Służ­by Bezpieczeń­stwa SS na dys­trykt lubel­ski zarzą­dził cał­ko­wi­ty zakaz wstę­pu do dziel­ni­cy żydow­skiej do 15 listo­pa­da 1942 r. pod karą śmier­ci. Była to naj­bru­tal­niej­sza akcja, któ­ra zakoń­czy­ła ist­nienie spo­łecz­no­ści żydow­skiej Cheł­ma, liczą­cej przed wybu­chem woj­ny 15 000 osób.

W nie­dzie­lę, 6 listo­pa­da, odby­ły się m.in. uro­czy­stość upa­mięt­nie­nia pomor­do­wa­nych na cmen­ta­rzu żydow­skim przy ul. Kole­jo­wej, a tak­że sym­bo­licz­ny prze­marsz uczest­ni­ków, gości m.in. z Izra­ela, na Dwo­rzec Głów­ny skąd nastą­pił wyjazd do Muzeum i Miej­sca Pamię­ci w Sobi­bo­rze.

Spo­tka­nie odby­ło się w ramach reali­za­cji pro­jek­tu sty­pen­dial­no-gran­to­we­go „Upa­mięt­nić Zagła­dę. Życie i Zagła­da chełm­skich Żydów w 80 rocz­ni­cę „likwi­da­cji” get­ta w Cheł­mie. Pro­jekt jest współ­fi­nan­so­wa­ny przez Fun­da­cję Forum Dia­lo­gu.

W uro­czy­sto­ści wzię­li udział krwio­daw­cy i Samo­rząd Uczniow­ski:
Kla­sa 1Mt — Mak­sy­mi­lian Szwa­li­kow­ski.
Kla­sa 1P — Tomasz Dycz­ko, Michał Kulik.
Kla­sa 1Gb — Lidia Boło­ciuk, Michel­le Angel Lew­czuk.  
Kla­sa 4EKg —  Krzysz­tof Miro­niuk, Piotr Sajuk.
Kla­sa 4KPp —  Seba­stian Dywań­ski.
Kla­sa 4I —  Tomasz Waw­ry­szuk.