78 rocznica likwidacji obozu jenieckiego Stalagu 319 w Chełmie

16 maja 2022 roku w 78 rocz­ni­cę likwi­da­cji obo­zu jeniec­kie­go Sta­lag 319 w Cheł­mie uczczo­no jego ofia­ry. W czte­rech miej­scach pamię­ci, zwią­za­nych z funk­cjo­no­wa­niem obo­zu zło­żo­no wią­zan­ki kwia­tów. Było to na Cmen­ta­rzu Jeń­ców Wojen­nych przy al. Przy­jaź­ni, pod pomni­kiem przy Szko­le Pod­sta­wo­wej nr 8 oraz Cmen­ta­rzu jeniec­kim w Cheł­mie w lesie Borek i Pomni­ku „Patel­ni”.
 
Orga­ni­za­to­rem rocz­ni­co­wych uro­czy­sto­ści był dr Andrzej Hen­ryk Rybak Sto­wa­rzy­sze­nie Rocz­nik Chełm­ski, autor książ­ki, Sta­lag 319. Mię­dzy­na­ro­do­wy obóz jeniec­ki w Cheł­mie w latach 1941 – 1944, a wią­zan­ki kwia­tów zło­ży­li:
 
Poseł na Sejm RP IX kaden­cji Anna Dąbrow­ska – Bana­szek, sena­tor VIII, IX i X kaden­cji Józef Zając dele­ga­cja Pań­stwo­wej Wyż­szej Szko­ły Zawo­do­wej w Cheł­mie, Elż­bie­ta Baj­kie­wicz – Kalisz­czuk Kon­sul Hono­ro­wy Ukra­iny w Cheł­mie, Mał­go­rza­ta Chmie­lew­ska z Chełm­skiej Biblio­te­ki Publicz­nej im. Marii Pau­li­ny Orset­ti w Cheł­mie, Zyg­munt Gar­dziń­ski z Chełm­skie­go Towa­rzy­stwa Nauko­we­go, dr Paweł Kier­ni­kow­ski z Chełm­skie­go Oddzia­łu Towa­rzy­stwa Wie­dzy Obron­nej, dyrek­tor Nata­lia Jędrusz­czak z Muzeum Zie­mi Chełm­skiej im. Wik­to­ra Ambro­zie­wi­cza w Cheł­mie oraz Grze­gorz Czy­żyk wice­dy­rek­tor Zespo­łu Szkół Tech­nicz­nych wraz z ucznia­mi.
 
Cmen­tarz przy al. Przy­jaź­ni kry­je pro­chy 60 tysię­cy pomor­do­wa­nych i zmar­łych jeń­ców, róż­nych naro­do­wo­ści, w tym głów­nie wzię­tych do nie­wo­li żoł­nie­rzy Armii Czer­wo­nej, ale tak­że żoł­nie­rzy fran­cu­skich, angiel­skich, bel­gij­skich, wło­skich oraz pol­skich par­ty­zan­tów, któ­rzy byli wię­zie­ni przez hitle­row­ców w pobli­skim Sta­la­gu 319A. Znaj­du­je się tam 75 zbio­ro­wych mogił jeń­ców wojen­nych.
 
Sta­lag 319 Chełm utwo­rzo­ny został latem 1941r. Dla żoł­nie­rzy Armii Czer­wo­nej, był jed­nym z naj­więk­szych obo­zów jeniec­kich na zie­miach pol­skich. Skła­dał się z trzech podo­bo­zów: Sta­lag 319A w rejo­nie ulic Ram­pa Brze­ska i Okszow­ska, 319B w rejo­nie ulic Woj­sła­wic­ka, Par­ty­zan­tów, Lwow­ska oraz 319C przy ul. Ram­pa Brze­ska. Prze­szło przez nie­go ponad 200 tys. jeń­ców, a zmar­ło w nim ok. 98 tys. Jego histo­ria na tere­nie Lubelsz­czy­zny zakoń­czy­ła się w kwiet­niu 1944 r., kie­dy został prze­nie­sio­ny do Skier­nie­wic.
 
Cmen­tarz jeniec­ki przy al. Przy­jaź­ni pozo­sta­je pod opie­ką uczniów i nauczy­cie­li Zespo­łu Szkół Tech­nicz­nych w Cheł­mie, któ­rzy uczest­ni­czy­li w uro­czy­sto­ściach wraz z Pocz­tem Sztan­da­ro­wym. Dzia­ła­nia Zespo­łu Szkół Tech­nicz­nych wyni­ka­ją z przy­stą­pie­nia do ogól­no­pol­skie­go pro­gra­mu „Nasza wspól­na prze­szłość – ucznio­wie adop­tu­ją zabyt­ki” orga­ni­zo­wa­ne­go przez Cen­trum Edu­ka­cji Oby­wa­tel­skiej w War­sza­wie. Zale­ce­niem Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej jest rów­nież, uwraż­li­wie­nie mło­dych ludzi na potrze­bę pie­lę­gno­wa­nia pamię­ci o boha­te­rach naszej wolności.