79. rocznica likwidacji obozu jenieckiego Stalagu 319 w Chełmie

Dnia 15 maja 2023 roku w 79. rocz­ni­cę likwi­da­cji obo­zu jeniec­kie­go Sta­lag 319 w Cheł­mie uczczo­no pamięć ofiar  zło­że­niem wią­za­nek kwia­tów w czte­rech miej­scach pamię­ci zwią­za­nych z funk­cjo­no­wa­niem obo­zu. Wień­ce zosta­ły zło­żo­ne w miej­scach upa­mięt­nia­ją­cych ofia­ry Sta­la­gu 319: na cmen­ta­rzu jeń­ców wojen­nych ze Sta­la­gu 319A i 319C przy Alei Przy­jaź­ni, pod pomni­kiem ku czci jeń­ców wojen­nych ze Sta­la­gu 319 przy Szko­le Pod­sta­wo­wej nr 8 oraz cmen­ta­rzu jeń­ców wojen­nych ze Sta­la­gu 319B w lesie Borek w Cheł­mie i Pomni­ku „Patel­ni”.
 
Cmen­tarz przy al. Przy­jaź­ni kry­je pro­chy 60 tysię­cy pomor­do­wa­nych i zmar­łych jeń­ców, róż­nych naro­do­wo­ści, w tym głów­nie wzię­tych do nie­wo­li żoł­nie­rzy Armii Czer­wo­nej, ale tak­że żoł­nie­rzy fran­cu­skich, angiel­skich, bel­gij­skich, wło­skich oraz pol­skich par­ty­zan­tów, któ­rzy byli wię­zie­ni przez hitle­row­ców w pobli­skim Sta­la­gu 319A. Znaj­du­je się tam 75 zbio­ro­wych mogił jeń­ców wojen­nych.
Sta­lag 319 Chełm utwo­rzo­ny został latem 1941r. dla żoł­nie­rzy Armii Czer­wo­nej, był jed­nym z naj­więk­szych obo­zów jeniec­kich na zie­miach pol­skich. Skła­dał się z trzech podo­bo­zów: Sta­lag 319A w rejo­nie ulic Ram­pa Brze­ska i Okszow­ska, 319B w rejo­nie ulic Woj­sła­wic­ka, Par­ty­zan­tów, Lwow­ska oraz 319C przy ul. Ram­pa Brze­ska. Prze­szło przez nie­go ponad 200 tys. jeń­ców a zmar­ło w nim ok. 98 tys. Jego histo­ria na tere­nie Lubelsz­czy­zny zakoń­czy­ła się w kwiet­niu 1944r., kie­dy został prze­nie­sio­ny do Skier­nie­wic.
 
Orga­ni­za­to­rem rocz­ni­co­wych uro­czy­sto­ści był dr Andrzej Hen­ryk Rybak Sto­wa­rzy­sze­nie Rocz­nik Chełm­ski, autor książ­ki, Sta­lag 319. Mię­dzy­na­ro­do­wy obóz jeniec­ki w Cheł­mie w latach 1941 –1944.

Wią­zan­ki kwia­tów w miej­scach pamię­ci zło­ży­li:
Sena­tor VIII, IX i X kaden­cji prof. Józef Zając, dele­ga­cja Pań­stwo­wej Aka­de­mii Nauk Sto­so­wa­nych w Cheł­mie, Poseł na Sejm RP IX kaden­cji  Pani Anna  Dąbrow­ska – Bana­szek, Dyrek­tor Biu­ra Posel­skie­go Pan Rafał Bukow­ski, Kie­row­nik Biu­ra Kon­su­la Hono­ro­we­go Ukra­iny w Cheł­mie Pani Elż­bie­ta Baj­kie­wicz – Kalisz­czuk, Zastęp­ca Pre­zy­den­ta Mia­sta Chełm Pani Doro­ta Cie­ślik oraz  Prze­wod­ni­czą­cy Rady Mia­sta Chełm Pan Lon­gin Bożeń­ski.

Przed­sta­wi­cie­le Zespo­łu Szkół Tech­nicz­nych:
Prze­wod­ni­czą­ca Samo­rzą­du Uczniow­skie­go ZST Kin­ga Dorosz, uczen­ni­ca kl. IIIG, zastęp­ca prze­wod­ni­czą­cej uczen­ni­ca kl. III MMt Zuzan­na Nastaj. Poczet sztan­da­ro­wy Julia Maj­dań­ska (3G), Julian Jasiuk (1Ga), Niko­la Przy­cho­daj (1Gb).  Nauczy­cie­le: pan Ire­ne­usz Woj­ta­szak, pan Mariusz Śli­wa.

Cmen­tarz jeniec­ki przy al. Przy­jaź­ni pozo­sta­je pod opie­ką uczniów i nauczy­cie­li Zespo­łu Szkół Tech­nicz­nych w Cheł­mie w ramach ogól­no­pol­skie­go pro­gra­mu „Nasza wspól­na prze­szłość — ucznio­wie adop­tu­ją zabyt­ki” orga­ni­zo­wa­ne­go przez Cen­trum Edu­ka­cji Oby­wa­tel­skiej w War­sza­wie. Zale­ce­niem Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej jest rów­nież, uwraż­li­wie­nie mło­dych ludzi na potrze­bę pie­lę­gno­wa­nia pamię­ci o boha­te­rach naszej wol­no­ści.